Τενοντιτιδα – Τραυματισμός και φλεγμονή του τένοντα. Τι είναι όμως ο τένοντας;
Ο τένοντας είναι το ισχυρό και μη συσταλτό κομμάτι του μυός, με το οποίο ο μύς προσφύεται στα οστά. Ουσιαστικά πρόκειται για ταινία ινώδους συνδετικού σκληρού ιστού με μικρή ελαστικότητα αλλά τεράστια αντοχή εφελκυσμού.
Από εμβιομηχανική σκοπιά, ο τένοντας είναι ο ενδιάμεσος ιστός μεταφοράς των τεράστιων δυνάμεων που παράγονται κατα τη συνεργασία του μυοσκελετικού συνόλου στην κίνηση.
Οι τένοντες μπορεί να είναι μεγάλοι (πχ αχίλλειος τένοντας) ή μικρότεροι (πχ τένοντες δακτύλων).
Καθώς προειπώθηκε ο τένοντας διαθέτει τεράστια επίπεδα αντοχής στις δυνάμεις εφελκυσμού, όμως καθώς είναι και αυτός δομικό υλικό του σώματος, έχει και ένα όριο αντοχής.
Όταν το ξεπερνάμε τότε εκδηλώνεται η τενοντίτιδα.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως ο τένοντας, σαν ινώδης ιστός, έχει φτωχή αιμάτωση με αποτέλεσμα την αργή επούλωση σε περίπτωση τραυματισμού.
Τι είναι η τενοντίτιδα;
Τενοντίτιδα ονομάζουμε τη φλεγμονή που προκαλείται σε οποιοδήποτε κομμάτι κατα μήκος ενός τένοντα.
Πρόκειται για έναν αρκετά επώδυνο και ενοχλητικό τραυματισμό.
Η τενοντίτιδα περιορίζει σημαντικά τόσο τη φυσιολογική σύσπαση του μυός στον οποίο ανήκει όσο και την κινητικότητα της άρθρωσης στην οποία προσφύεται.
Τελικά, και εφόσον ο ασθενής δεν δώσει την κατάλληλη προσοχή, η τενοντίτιδα αποκτά μια χρονιότητα με συνοδό περιορισμό στη καθημερινή λειτουργικότητα,την εργασία, τα πιθανά χόμπι ή τις αθλητικές δραστηριότητες.
Φυσικά ένας τέτοιος περιορισμός μπορεί να έχει και οικονομικές ή ψυχολογικές συνέπειες, επομένως αντιλαμβανόμαστε πως η τενοντίτιδα μπορεί να αποτελέσει μια σημαντική τροχοπέδη στην ζωή του ατόμου.
Οι συχνότερες τενοντίτιδες είναι οι εξής
- Τενοντίτιδα αχιλλείου
- Επικονδυλιτίδα – Tennis elbow
- Τενοντοελυτρίτιδα καρπού – De Quervain
- Τενοντίτιδα στροφικού πετάλου ώμου
- Τενοντίτιδα μακράς κεφαλής δικεφάλου βραχιονίου
- Τενοντίτιδα κατάφυσης τετρακεφάλου στην επιγονατίδα
Οι τενοντίτιδες όταν ”χρονίζουν” μετατρέπονται σε τενοντοπαθειες. Απομακρύνεται η φλεγμονή αφήνοντας πίσω έναν τένοντα με μειωμένες ικανότητες και αντοχή, με λιγότερες τενόντιες ίνες διαθέσιμες και φυσικά με μεγάλη ευπάθεια στον επανατραυματισμό και την εκ νέου φλεγμονώση διαδικασία.
Τενοντίτιδα – Ποιά είναι τα αίτια της εκδήλωσης της;
1)Τραυματισμός : Μια απότομη φόρτιση του μυός (πχ αλματώδης αύξηση βάρους σε ασκούμενο), μια υπερδιάταση ή ένα χτύπημα στη μυοτενόντια ένωση μπορεί να επιφέρουν απο μερική ρήξη κάποιων ινών εως και ολική ρήξη και αποκοπή απο το οστό. Η ολική ρήξη προφανώς και αντιμετωπίζεται χειρουργικά με συρραφή.
Η μερική ρήξη όμως, εαν δεν αντιμετωπιστεί σωστά, θα έχει ως αποτέλεσμα την ελλιπή επούλωση. Φυσικό επόμενο είναι ο τένοντας να είναι επρρεπής σε επανατραυματισμό και φλεγμονές, δηλαδή τενοτίντιδες.
2)Υπέρχρηση : Καθώς προαναφέραμε το σώμα μας αποτελείται απο δομικά υλικά όπως οστά, μυς, τένοντες, συνδέσμους κλπ.
Όπως όλα τα δομικά υλικά έτσι και τα δικά μας έχουν ένα όριο αντοχής στη χρήση. Όταν λοιπόν χρησιμοποιούμε μια άρθρωση σε συνεχόμενη επαναλαμβονόμενη κίνηση ή/κοντά στο δομικό όριο, επισυμβαίνουν μικροτραυματισμοί.
Η φτωχή αιμάτωση του τένοντα απαιτεί περισσότερο χρόνο για την επούλωση του μικροτραυματισμού.
Εφόσον όμως εμείς αγνοήσουμε τα πρώτα συμπτώματα και συνεχίσουμε την επιβαρυντική δραστηριότητα, ο μικροτραματισμός μετατρέπεται σταδιακά σε μεγαλύτερη φλεγμονή, τενοντίτιδα, η οποία πλέον μας εμποδίζει να εξασκήσουμε την όποια δραστηριότητα ασκούσαμε.
Όσο συνεχίζουμε να τραυματίζουμε τον τένοντα τόσο η φλεγμονή αποκτά χαρακτηριστικά χρονιότητας και φυσικά αυτό δυσκολεύει την αποκατάσταση του προβλήματος
3)Μυοσκελετικά – ρευματικά νοσήματα και ηλικιακή φθορά: Η πάροδος της ηλικίας προκαλεί και έναν σταδιακό εκφυλισμό όλων των ιστών.
Αυτό σημαίνει μεγαλύτερη ευαλωτότητα σε τραυματισμό και φλεγμονή, και αυτός είναι ο λόγος που το μεγαλύτερο ποσοστό τενοντίτιδας παρατηρείται σε άτομα μαγαλύτερα των 45 ετών.
Από την άλλη συστηματικές παθήσεις όπως ρευματοειδής αρθρίτιδα ή σακχαρώδης διαβήτης μπορεί να προκαλέσουν δομικές αλλαγές στους τενόντιους ιστούς με αποτέλεσμα την ευκολότερη πρόκληση τενοτίντιδας.
Ποιά είναι η θεραπεία;
Καταρχάς είναι σημαντικό να τονίσουμε πως όσο νωρίτερα προλάβουμε τη φλεγμονή τόσο ταχύτερη και ποιοτικότερη θα είναι η αποκατάσταση.
Επομένως δεν έχει νόημα να νιώθουμε ενοχλήσεις και να συνεχίζουμε τη δραστηριότητα η οποία είναι επώδυνη, καθώς μεγενθύνουμε τον τραυματισμό.
Άρα ξεκινάμε λέγοντας πως η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη. Εφόσον αντιληφθούμε πως μια κίνηση με προκαλεί πόνο, την αποφεύγουμε.
Επίσης δίνουμε χρόνο στον τένοντα να επουλωθεί με διαστήματα ξεκούρασης και πολύ ήπιες διατάσεις ώστε να αποφύγουμε τη δημιουργία ουλώδους ανελαστικού ιστού.
Η διάταση πρέπει να είναι ιδιαίτερα ήπια ωστε να μην προκαλέσουμε επιπλέον τραυματισμό.
Όταν λέμε ξεκούραση δεν εννοούμε ακινητοποίηση.
Ο τένοντας είπαμε πως έχει φτωχή αιμάτωση επομένως η κίνηση είναι απαραίτητη ώστε να αιματώνεται η περιοχή και να διευκολύνεται η επούλωση. Όμως η κίνηση πρέπει να είναι ήπια, χωρίς πόνο και με διαλείμματα ξεκούρασης.
Παρολα αυτά τις περισσότερες φορές, καθώς αγνοούμε την πρόληψη, ο τραυματισμός φτάνει σε ένα σημείο όπου κάποιος ειδικός θα πρέπει να εξετάσει και να προτείνει ένα θεραπευτικό σχήμα.
Αυτό το θεραπευτικό σχήμα μπορεί να είναι :
1)Φυσικοθεραπεία : Ο συχνότερος και αποτελεσματικότερος τρόπος θεραπείας είναι η φυσικοθεραπεία. Ο εξειδικευμένος φυσικοθεραπευτής μυοσκελετικών αφού κάνει την αξιολόγηση και ανάλυση της κίνησης θα βρεί τα αίτια της πρόκλησης τενοντίτιδας.
Απο κεί και πέρα υπάρχουν αρκετά διαθέσιμα φυσικά μέσα για τη διαχείριση του πόνου και ακόμη περισσότερες τεχνικές για τη σταδιακή διευκόλυνση της αποκατάστασης της βλάβης.
Επιπλέον ο θεραπευτής θα σας καθοδηγήσει σχετικά με τις κινήσεις που πρέπει να αποφεύγονται αλλά και τις εναλλακτικές κινήσεις ώστε να παραμένετε λειτουργικοί.
Τέλος ο φυσικοθεραπευτής είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για τον καθορισμό του τύπου και κυρίως της ”ποσότητας” θεραπευτικής άσκησης, ώστε να επέλθει η επούλωση του τένοντα σε επίπεδα προ τραυματισμού.
2) Παρεμβατική / φαρμακευτική θεραπεία : Εαν η φυσικοθεραπεία δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα, ίσως χρειαστεί η συνδρομή κάποιας παρεμβατικής ιατρικής πράξης όπως η έγχυση κορτικοστεροειδών στην περιοχή.
Η φαρμακευτική αυτή αγωγή έχει σαν σκοπό να μειώσει τη φλεγμονή και να επαναφέρει τη λειτουργικότητα. Ωστόσο εδώ χρειαζεται προσοχή καθώς η επαναλαμβανόμενη έγχυση κορτιζόνης μειώνει την αντοχή των ιστών (φθείρει και λεπταίνει τις τενόντιες ίνες) επομένως αυτή η λύση δεν μπορεί να είναι μόνιμη.
Θα πρέπει μετά την ένεση κορτιζόνης και την υποχώρηση των συμπτωμάτων να βρείτε το πραγματικό αίτιο της φλεγμονής και να το επιλύσετε.
Και εδώ θα οδηγηθείτε και πάλι στα χέρια ενός φυσικοθεραπευτή.
3) Χειρουργική επέμβαση – συρραφή : Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις ίσως χρειαστεί μια χειρουργική επέμβαση για την επίλυση του προβλήματος. Ιδιαίτερα σε τενοντίτιδες αχιλλείου, όπου ο αχίλλειος τένοντας δέχεται τεράστια φορτία, η συρραφή είναι μια επέμβαση με επιτυχία.
Ωστόσο θα πρέπει να έχει κοπεί μεγάλο τμήμα του τένοντα για να οδηγηθεί κάποιος στο χειρουργικό κρεβάτι, και φυσικά η απόφαση λαμβάνεται απο τον θεράποντα ιατρό σας σε συνδυασμό με το ιστορικό και τις καθημερινές δραστηριότητες σας.
Επίσης στην τενοντοελυτρίτιδα και το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, όπου η τενοντότιδα είναι αποτέλεσμα πιεστικών φαινομένων, μια επέμβαση ίσως είναι απαραίτητη πριν την αποκατάσταση.
Σε όλες τις περιπτώσεις θα πρέπει να έχετε στο νου σας οτι η θεραπεία της τενοντίτιδας είναι μια χρονοβόρος διαδικασία και απαιτεί απο εσάς πειθαρχία.
Εαν προσπαθήσετε να το ξεπεράσετε με βιαστικές κινήσεις, απότομη ενδυνάμωση ή αποκλειστική φαρμακευτική αγωγή είναι σχεδόν σίγουρο πως θα επιστρέψετε στο ίδιο σημείο τραυματισμού αλλά με ακόμα χειρότερα συμπτώματα.
Η Βιοανάδραση διαθέτει εξειδικευμένη ομάδα μυοσκελετικών παθήσεων με μεγάλη εμπειρία στην αντιμετώπιση όλων των ειδών τενοντίτιδας. Μπορείτε να κλείσετε σήμερα κιόλας το ραντεβού σας στο 2104829303 και να δώσετε υπεύθυνα και οριστικά λύση στο πρόβλημα που σας απασχολεί.
Μοροχλιάδης Στέφανος
Φυσικοθεραπευτής PT,MT,Rfl, Formthotics specialist