Μετεγχειρητική αποκατάσταση
Η μετεγχειρητική αποκατάσταση αποτελεί από μόνη της μία ιδιαίτερη κλινική οντότητα στην αποκατάσταση μυοσκελετικών προβλημάτων.
Έχει τα δικά της ποιοτικά χαρακτηριστικά και διαφέρει από ένα απλό μυοσκελετικό πρόβλημα οφειλόμενο σε εκφυλιστικές ή τραυματικές αιτιολογίες.
Πολλές φορές μετά από ένα χειρουργείο τυχαίνει να έχουμε διάφορους συμβεβλημένους παράγοντες που δημιουργούν καθυστέρηση και επιπλοκές στην μετεγχειρητική αποκατάσταση.
Για παράδειγμα ένας από τους παράγοντες που δημιουργεί δυσκολίες στην ταχύτητα και αποτελεσματικότητα της αποκατάστασης ενός χειρουργείου είναι και η εγκατάσταση οιδήματος.
Η αποτελεσματικότητα και η επιτυχία της αποκατάστασης των χειρουργημένων περιστατικών στο κέντρο μας έγκειται στο ότι υπάρχουν εξειδικευμένοι συνάδελφοι για τα επιμέρους λειτουργικά συστήματα του οργανισμού.
Επομένως άλλος θεραπευτής θα αναλάβει την απομάκρυνση του οιδήματος (πρήξιμο) και άλλος την μυοσκελετική αρτιότητα στην μεταχειρουργική περιόδο.
Φυσικά όλα αυτά συμπεριλαμβάνονται σε ένα προσχεδιασμένο και προτιμολογημένο θεραπευτικό πλάνο. Επομένως από την αρχή θα γνωρίζετε ποιά θα είναι η χρονική διάρκεια, τα στάδια αποκατάστασης και το θεραπευτικό προσδόκιμο.
Το θεραπευτικό μας πλάνο είναι εγγυημένο από το 1ο ραντεβού και εαν για οποιοδήποτε λόγο ξεφύγει σε διάρκεια ή πλήθος συνεδριών το κέντρο μας θα αναλάβει το επιπλέον, από το συμφωνηθέν, κόστος.
Μετά από συνεννόηση με τον θεράποντα γιατρό και χειρουργό του περιστατικού διαμορφώνεται το θεραπευτικό πλάνο αποκατάστασης του χειρουργείο το οποίο συνήθως χωρίζεται σε τρεις φάσεις.
Phase I: Μετεγχειρητική Αποκατάσταση Οιδήματος
Στην πρώτη φάση οι κυριοι στόχοι είναι:
- Αποσυμφόρηση του μετεγχειριτικού οιδήματος
- Μείωση πόνου | αναλγητική θεραπεία
Γιατί σχηματίζεται μετεγχειρητικό οίδημα
Κάθε χειρουργική επέμβαση αποτελεί ουσιαστικά και ένα καινούργιο τραυματισμό για το σώμα μας, με αποτέλεσμα ο οργανισμός μας να ενεργοποιεί άμεσα τους μηχανισμούς επούλωσης.
Η δημιουργία τοπικού οιδήματος στη χειρουργηθείσα περιοχή είναι η πιο χαρακτηριστική εικόνα στο αρχικό στάδιο της επούλωσης και είναι φυσιολογικό να παραμείνει για τα πρώτα εικοσιτετράωρα μετά την επέμβαση.
Το λεμφικό μας σύστημα όντας υπεύθυνο για την παροχέτευση και τη διαχείριση των οιδημάτων στο σώμα μας, έχει άμεσα τραυματιστεί από τη χειρουργική παρέμβαση, ενώ επιπροσθέτως τα ερεθισμάτων του πόνου μειώνουν δραστικά τη λειτουργικότητα του. Το αποτέλεσμα είναι ο σχηματισμός του οιδήματος (πρήξιμο) στην περιοχή, πχ στο γόνατο
Τι προκαλεί η παρατεταμένη παραμονή του μετεγχειρητικού οιδήματος;
Η φυσιολογική παραμονή ενός μετεγχειρητικού (άσηπτου) οιδήματος φτάνει και τις 2 βδομάδες, παρόλα αυτά επιβαρύνει και καθυστερεί τους μηχανισμούς επούλωσης.
Συγκεκριμένα:
- Μειώνει τη τοπική αιμάτωση με αποτέλεσμα να παρατείνεται χρονικά η αποκατάσταση της περιοχής.
- Πιέζει τους τραυματισμένους ιστούς αυξάνοντας τα επώδυνα ερεθίσματα.
- Περιορίζει κατά πολύ την κινητικότητα της περιοχής.
- Αυξάνεται ο κίνδυνος δημιουργίας ινώσεων και ιστικών αλλοιώσεων που θα μειώσουν μακροπρόθεσμα το εύρος της κίνησης.
Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι η άμεση και σωστή αντιμετώπιση του μετεγχειρητικού οιδήματος διαδραματίζει ένα σημαντικό ρόλο κατά την αποκατάσταση καθώς επηρεάζει άμεσα τη διάρκεια καθώς και την ποιότητα των αποτελεσμάτων της.
Τι περιλαμβάνει η φυσικοθεραπευτική παρέμβαση στο οίδημα;
Η παρέμβαση του θεραπευτή για την αντιμετώπιση του οιδήματος ξεκινάει άμεσα ακόμα και την ίδια μέρα του χειρουργείου αν είναι εφικτό και περιλαμβάνει:
- Ειδικές τεχνικές ενεργοποίησης του λεμφικού συστήματος (Manual Lymph Drainage)
- Περίδεση
- Κρυοθεραπεία
- Ανάρροπη θέση
Οι ειδικές τεχνικές για την ενεργοποίηση του λεμφικού συστήματος μπορούν να εφαρμοστούν από τις πρώτες μετεγχειρητικές ώρες καθώς είναι ανώδυνες, ευχάριστες για τον ασθενή και γίνονται περιφερικά από την περιοχή του χειρουργείου.
Εκτός από το λεμφικό δίκτυο επιδρούν και στο αυτόνομο νευρικό σύστημα μειώνοντας τα επώδυνα ερεθίσματα.
Εν συνεχεία εφαρμόζεται περίδεση με ειδικά υλικά (υποαλλεργικά υποστρώματα περίδεσης – επίδεσμοι μικρής ελαστικότητας) που σταθεροποιούν την περιοχή προσφέροντας μια αίσθηση ασφάλειας, επιτρέποντας παράλληλα την κίνηση.
Ο συνδυασμός των παραπάνω παρεμβάσεων εξωθεί το οίδημα σε περιοχές όπου το λεμφικό σύστημα μπορεί να το διαχειριστεί ενώ συγχρόνως η λειτουργική περίδεση μας εξασφαλίζει τη μη επιστροφή του οιδήματος. Παράλληλα εφαρμόζοντας κρύα επιθέματα και τοποθετώντας την περιοχή σε ανάρροπη θέση (ψηλότερα από το επίπεδο της καρδιάς) έχουμε μια ολοκληρωμένη διαχείριση του μετεγχειρητικού οιδήματος.
Διάρκεια και συχνότητα θεραπείας
Όπως αναφέραμε σε περιπτώσεις που δεν έχουμε μετεγχειρητικές επιπλοκές (π.χ. λοίμωξη) το θεραπευτικό πλάνο μπορεί να ξεκινήσει άμεσα, ακόμα και την ίδια μέρα της επέμβασης. Οι θεραπείες γίνονται σε καθημερινή βάση (ακόμα και 2-3 φορές ανά ημέρα) και διαρκούν έως και 5 μέρες ανάλογα με τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων.
Σε αυτό το διάστημα καταφέρνουμε να αποσυμφορήσουμε δραστικά την περιοχή βοηθώντας τη φυσική διαδικασία της επούλωσης.
Αποτελέσματα αποιδηματικής θεραπείας
Η άμεση αντιμετώπιση του μετεγχειρητικού οιδήματος μας εξασφαλίζει
- Ταχύτερη αποκατάσταση και επιστροφή σε επαγγελματικές-αθλητικές υποχρεώσεις.
- Αποφυγή επιπλοκών από την παρατεταμένη παραμονή του οιδήματος (ινώσεις, μελλοντικούς περιορισμούς στο εύρος κίνησης)
- Άμεση μείωση του πόνου
Σταδιακά με την υποχώρηση του οιδήματος και όσο οδεύουμε στο μέσο της διαδικασίας επούλωσης η θεραπευτική παρέμβαση στοχεύει όλο και περισσότερο στην κινητοποίηση και επανεκπαίδευση.
Phase II : Επαναφορά στη Φυσιολογική Κίνηση στη μετεχγειρητική αποκατάσταση
Στη δεύτερη φάση της αποκατάστασης συνεχίζεται η διαδικασία της επανάκτησης της κινητικότητας και της λειτουργικότητας.
Μετά την αποσυμφόρηση της χειρουργηθήσας περιοχής από το οίδημα εντείνεται η προσπάθεια επαναφοράς της κανονικότητας στην κίνηση και στη λειτουργία.
Οι θεραπευτικές προσεγγίσεις που χρησιμοποιούνται είναι κυρίως:
- Manual Therapy
- Τεχνικές μυοπεριτονιακής απελευθέρωσης (Myofascial Release)
- Neurodynamics concept
- Βελονισμός (δυτικοευρωπαϊκής νοοτροπίας, dry needling)
- Θεραπευτική άσκηση (therapeutic exercise, pilates for injuries, επανεκπαίδευση)
- Διάφορα μηχανήματα φυσικοθεραπείας (αναλγησία, επιτάχυνση επούλωσης κλπ)
Τι ειναι το Manual Therapy και ποια η θέση του στο θεραπευτικο πλάνο.
Το Manual Therapy είναι ενας ολοκληρωμένος τροπος αποκατάστασης και έχει την βάση του στον κλινικό συλλογισμο. Ο εξειδικευμένος θεραπευτής διαθέτει όλες τις διαγνωστικές και θεραπευτικές τεχνικές που πλαισιώνονται από την άρτια και λεπτομερή λήψη ιστορικού και το συγκεκριμένα αιτιολογημένο θεραπευτικό πλάνο
Με manual therapy ο εξειδικευμένος θεραπευτής γνωρίζοντας τις επιμέρους κινήσεις της άρθρωσης μπορεί να αυξήσει την κινητικότητα αυτής χωρίς να προκαλέσει υπερβολικό πόνο στον ασθενή.
Ειδικότερα στη μετεγχειρητική αποκατάσταση, η στοχευμένη και χωρίς πόνο κινητοποίηση είναι άκρως σημαντική.
Αυτή είναι και η μεγαλύτερη διαφορά σε σχέση με την κλασική μέθοδο ανάκτησης κινητικότητας της άρθρωσης κατά την οποία ο ασθενής υπόκειται σε μία διαδικασία πολύ επώδυνη που δημιουργεί άρνηση και φόβο στον ασθενή.
Στο κέντρο μας εφαρμόζεται η πληρέστερη μέθοδος Manual therapy – Maitland Concept
Ιδιαίτερη αναφορά πρεπει να γίνει στην σημασία που δίνεται στο ψυχοκοινωνικό κομμάτι σε οποιαδήποτε φάση της αποκατάστασης.
Η σύγχρονη προσέγγιση είναι ανθρωποκεντρική και θέλει τον ασθενή να κατέχει ενεργητικό και ουσιαστικό ρόλο στην διαδικασία της αποκατάστασης.
Κάτω από το πρίσμα αυτής της φιλοσοφίας εφαρμόζονται και οι οποιεσδήποτε θεραπευτικές τεχνικές περιτοναϊκής απελευθέρωσης (dry needling, FDM, IMTT) όπως και τεχνικές νευροδυναμικής κινητοποίησης οι οποίες αφορούν την κινητοποίηση του νευρικού ιστού.
Τα διάφορα μηχανήματα φυσικοθεραπείας κατέχουν και αυτά τον ρόλο τους, όπου υπάρχει λόγος εφαρμογής τους.
Η διαφορά στην σύγχρονη προσέγγιση είναι ότι τα μηχανήματα φυσικοθεραπείας, και η παθητική εφαρμογή αυτών, αποτελούν το λιγότερο σημαντικό κομμάτι στην αποκατάσταση ενώ για πολλά χρονιά εθεωρείτο ο αποκλειστικός και μοναδικός τρόπος αποκατάστασης.
Αυτό φυσικά δεν ισχύει πια στις μέρες και ένα πρόγραμμα βασισμένο κατά κύριο λόγο σε μηχανήματα θεωρείται εκ των πρότερων αποτυχημένο και ελλιπές.
Από την δεύτερη φάση της αποκατάστασης ξεκινάει η εφαρμογή της θεραπευτικής άσκησης πάντοτε προσαρμοσμένη στις ανάγκες και τις όποιες ιδιαιτερότητες του χειρουργείου.
Ένα επιτυχημένο πλάνο θεραπευτικής άσκησης είναι αυτό τελικά τις περισσότερες φορές που θα καθορίσει την όλη πορεία της αποκατάστασης και κυρίως την διατήρηση και βελτίωση του θεραπευτικού αποτελέσματος.
Οποιαδήποτε θεραπεία χωρίς άσκηση είναι ελλιπής και θέτει σε άμεσο κίνδυνο οτιδήποτε έχει προηγηθεί, όσο αποτελεσματικό και αν ήταν.
Το τέλος της δεύτερης φάσης της αποκατάστασης ενός χειρουργείου θεωρείται η χρονική στιγμή κατά την οποία ο ασθενής έχει κερδίζει όλο το εύρος τροχιάς των εμπλεκόμενων αρθρώσεων. Επιπλέον θα πρέπει η ενδυνάμωση, ιδιοδεκτικοτητα και ο συντονισμος των κινήσεων είναι σε τέτοιο επίπεδο ώστε ο ασθενής να μπορεί να αυτοεξυπηρετείται και να φέρνει εις πέρας όλες τις βασικες καθημερινες αναγκες του.
Phase III: Τελειοποίηση μετεγχειρητικής αποκατάστασης με Άσκηση, Εμβιομηχανική διόρθωση και Εργονομία
Στην τρίτη και τελευταία φάση η αποκατάσταση μετατοπίζεται ακόμα περισσότερο προς την ενεργή συμμετοχή του ασθενούς και την θεραπευτική άσκηση.
Απώτερος σκοπός πλέον αποτελεί η διατήρηση και περαιτέρω βελτίωση του θεραπευτικού αποτελέσματος με ενδυνάμωση, επανεκπαίδευση εργονομίας και διόρθωση εμβιομηχανικών παρεκκλίσεων και λανθασμένων προτύπων κίνησης.
Καθ’ολη την διάρκεια της αποκατάστασης ο ρόλος και η καθοδήγηση του φυσικοθεραπευτή παίζει καταλυτικό ρόλο σε ένα πετυχημένο θεραπευτικό αποτέλεσμα.
Ο δρόμος στη μετεγχειρητική αποκατάσταση πολλές φόρες έχει δύσκολες φάσεις και εμπόδια. Ο ασθενής θα πρέπει να είναι ανά πάσα στιγμή σωστά ενημερωμένος και να δέχεται την υποστήριξη του θεραπευτή.
Η υπομονή, η συνεπεία και η αμέριστη συνεργασία ασθενούς θεραπευτή θεωρούνται απαραίτητες προϋποθέσεις για την επίτευξη του τελικού στόχου.
Στο κέντρο μας γνωρίζοντας την αβεβαιότητα που δημιουργείται σε ένα ασθενή μετά από ένα χειρουργείο για τον χρόνο και το κόστος αποκατάστασης δίνουμε από την αρχή ένα ακριβές οικονομικό πλάνο για την ολοκληρωμένη μετεγχειρητική αποκατάσταση.
