Αθλητική κάκωση
Αθλητικές κακώσεις καλούνται οι περιπτώσεις μυοσκελετικών τραυματισμών σε αθλητές είτε λόγω απευθείας καταστροφής (μερικής ή ολικής) μυοσκελετικού ιστού είτε λόγω υπέρχρησης μιας ανατομικής δομής.
Η φυσικοθεραπευτική αντιμετώπιση σε μια αθλητική κάκωση απαιτεί την κατάρτιση ενός θεραπευτικού πλάνου βασισμένου σε ειδικές παραμέτρους για τον αθλητικό χώρο.
Με άλλα λόγια η θεραπευτική διαδικασία διαφέρει απο αυτήν που ακολουθείται σε ασθενείς που δεν έχουν σαν στόχο την επιστροφή σε κάποια αθλητική δραστηριότητα.
Σε επίπεδο μυοσκελετικής κάκωσης, και ιδιαίτερα αυτής που οφείλεται σε υπέρχρηση και υπερβολική καταπόνηση, το πρόβλημα αρχικά αντιμετωπίζεται υπό το πρίσμα αποκατάστασης μίας τοπικής ορθοπεδικής δυσλειτουργίας.
Όταν λέμε τοπική εννοούμε μια συνολική ανατομική περιοχή και όχι απλά μια συγκεκριμένη ανατομική δομή που τραυματίστηκε. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε πως μια ανατομική δομή λειτουργεί πάντα σε συνεργασία με άλλες παρακείμενες δομές, και αυτή η συνεργασία θα πρέπει να παραμένει σε ιδανική κατάσταση μετά το πέρας των θεραπειών.
Ποιές φυσικοθεραπευτικές τεχνικές χρησιμοποιούνται;
Η σύγχρονη φυσικοθεραπεία έχει πολλά θεραπευτικά ”όπλα” ώστε να αντιμετωπίζει γρήγορα και αποτελεσματικά όλους τους τραυματισμούς και τις αθλητικές κακώσεις.
Στις τεχνικές περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων”:
- ειδικές τεχνικές κινητοποίησης των αρθρώσεων (manual therapy)
- θεραπεία μαλακών μορίων (deep tissue treatment) και διαχείριση της περιτονίας (fascia release techniques and trigger point therapy)
- ειδικές τεχνικές περίδεσης (kinesiology taping)
- τεχνικές ενδυνάμωσης και βελτίωσης της νευρομυϊκής λειτουργίας (kinetic control – neuromuscular coordination)
- βελονισμός, intramuscular stimulation και dry needling therapy
- χρήση εξειδικευμένου εξοπλισμού (π.χ. θεραπεία κρουστικών κυμάτων (Shockwave))
Στην ειδική αντιμετώπιση που χρήζει μία αθλητική κάκωση περιλαμβάνονται 2 σημαντικές παράμετροι οι οποίοι είναι:
- η σταδιακή λειτουργική επανεκπαίδευση κατά την επιστροφή στην προπόνηση και στην αγωνιστική δραστηριότητα. Ουσιαστικά εκπαιδεύουμε το νευρικό σύστημα ώστε να επανέλθουν όλες οι πρώτερες αθλητικές κινήσεις στο μέγιστο λειτουργικό επίπεδο και ο αθλητής να επιστρέψει ανταγωνιστικός στο άθλημα του
- η ανάλυση και διόρθωση των πιθανών προδιαθεσικών παραγόντων που μπορεί να ευθύνονται για τον τραυματισμό του αθλητή ώστε να μην προκύψει επανατραυματισμός
- έλεγχος και διόρθωση των εργονομικών τεχνικών άθλησης (πχ τον τρόπο συγκράτησης και κίνησης της ρακέτας σε τενίστες) σε συνδυασμό με τα παραπάνω ώστε να βελτιωθούν οι επιδόσεις ελαχιστοποιώντας τον κίνδυνο επανάληψης της αθλητικής κάκωσης
Όσον αφορά την παράμετρο της επανένταξης ο αθλητής θα πρέπει να ακολουθήσει ένα σταδιακό πρόγραμμα λειτουργικής επανεκπαίδευσης, έως ότου να μπορεί να ανταπεξέλθει στην καταπόνηση των προπονήσεων και της αγωνιστικής δραστηριότητας με το μικρότερο δυνατό κίνδυνο επανατραυματισμού.
Οι ασκήσεις που επιλέγονται σε αυτό το στάδιο προσομοιάζουν τη συγκεκριμένη αθλητική δραστηριότητα, ενώ παράλληλα ο αθλητής μπορεί να προστατεύεται περεταίρω με τη χρήση ειδικών αθλητικών περιδέσεων (σταθερό tape και kinesiology taping).
Παράλληλα, θα πρέπει να αναλυθεί εμβιομηχανικά το κινητικό πρότυπο του ασθενή κατά την αθλητική δραστηριότητα ώστε να μειωθεί περαιτέρω ο κίνδυνος επανατραυματισμού.
Σε αυτή τη διαδικασία αναλύεται η στάση και η κίνηση του αθλητή με κλινικά και τεχνολογικά μέσα, ώστε να διαπιστωθούν τυχόν παρεκκλίσεις στην ευθυγράμμιση των μελών του, όπως κύφωση, σκολίωση, βλαισοποδία, κακός μυϊκός συντονισμός στον κορμό, στο άνω ή στο κάτω άκρο.
Σε κάθε περίπτωση μια αθλητική κάκωση εαν δεν αντιμετωπιστεί σωστά, μπορεί να γίνει αφετηρία μιας μακράς τραυματικής εμπειρίας για τον αθλητή με πτώση της απόδοσης, ανασφάλεια, φόβο, επανατραυματισμούς μέχρι και διακοπή του αθλήματος.
Η ευθύνη του φυσικοθεραπευτή σε συνεργασία με τον θεράποντα ιατρό είναι μεγάλη και από την άλλη οφείλει ο ασθενής να προσέξει ιδιαίτερα τα κριτήρια επιλογής της θεραπευτικής ομάδας που θα επιληφθεί της επαναφοράς στη λειτουργικότητα.
Μοροχλιάδης Στέφανος
Φυσικοθεραπευτής Bsc, PT,MT,Rfl,Formthotics specialist