Μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, σε πολλούς ασθενείς συνιστάται να αλλάξουν τη διατροφή και τη δίαιτά τους για να μειώσουν τις πιθανότητες επανεμφάνισης ενός αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου.
Τι εννοούμε με τον όρο “υγιεινή διατροφή” μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο;
Τρώγοντας υγιεινά μπορεί να βελτιωθεί η αγγειακή υγεία και να μειωθεί ο κίνδυνος για ένα δεύτερο επεισόδιο. Ακολουθώντας μια διατροφή, χαμηλή σε κορεσμένα και trans λιπαρά και αλάτι και υψηλή σε φρούτα και λαχανικά, μειώνονται οι παράγοντες κίνδυνου για ένα δεύτερο εγκεφαλικό επεισόδιο. Διατροφικοί παράγοντες κινδύνου αποτελούν η υψηλή χοληστερόλη, η υψηλή αρτηριακή πίεση, το αυξημένο βάρος και ο διαβήτης. Μπορεί επίσης να υπάρχουν τρόφιμα που αλληλεπιδρούν με τα νέα φάρμακα που παίρνετε μετά από το εγκεφαλικό επεισόδιο και να πρέπει να τα αποφύγετε.
Μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο παρουσιάζονται υψηλά ποσοστά μη ισορροπημένης διατροφικής κατάστασης (δεν λαμβάνονται αρκετά θρεπτικά συστατικά μέσω του φαγητού ή των ροφημάτων). Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι χάνετε βάρος που μπορεί να επιβραδύνει την ανάρρωσή σας.
Η κακή διατροφική κατάσταση μπορεί να οφείλεται σε:
- Προβλήματα κατάποσης (δυσφαγία).
- Κινητικά προβλήματα άνω άκρου/ άκρας χείρας (δυσκολία στη χρήση μαχαιριού και πιρουνιού).
- Προβλήματα μνήμης και σκέψης (το άτομο ξεχνάει να φάει).
- Απώλεια όρεξης (μειωμένη αίσθηση πείνας).
- Επειδή κανένα τρόφιμο δεν μπορεί να προσφέρει στο σώμα σας όλες τις θρεπτικές ουσίες που χρειάζεστε για καλή καρδιαγγειακή υγεία, είναι σημαντικό να ακολουθήσουμε ένα γενικό πλάνο ισορροπημένης διατροφής ώστε να πετύχουμε πρόληψη από ένα ενδεχόμενο νέο επεισόδιο.
Τι πρέπει λοιπόν να λάβουμε υπόψιν μας ;
Εντάσσουμε στο διαιτολόγιο μας:
- Φρούτα και λαχανικά
Πρέπει να τρώτε πολλά φρούτα και λαχανικά, μεταξύ 3-5 μερίδων την ημέρα καθώς οι βιταμίνες που περιέχουν βοηθούν στην αντιοξείδωση των αγγειακών κυττάρων και κατά συνέπεια βελτιώνουν την υγεία της καρδιάς.
Επιπλέον, τα λαχανικά προσφέρουν φυτοστερόλες, βιοδραστικές ουσίες που περιέχονται στα τρόφιμα και η δομή τους μοιάζει με αυτή της χοληστερόλης. Οι πιο συχνά περιέχουσες στα τρόφιμα είναι η σιτοστερόλη και η καμπεστερόλη, οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών νοσημάτων, μέσω της μείωσης των επιπέδων της «κακής» LDL-χοληστερόλης
- Σιτηρά
Το ψωμί ολικής αλέσεως και τα δημητριακά περιέχουν ίνες και βιταμίνες. Μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο ενός ενδεχόμενου εγκεφαλικού επεισοδίου. Συνιστάται 2-4 μικρές μερίδες (30-40 γρ η καθεμία) ολικής αλέσεως καθημερινά.
Αρκετές έρευνες έχουν επικεντρωθεί στην επίδραση μεμονωμένων υδατοδιαλυτών φυτικών ινών, όπως το πίτουρο βρώμης ή η πηκτίνη στα επίπεδα της ολικής και της LDL χοληστερόλης στο αίμα.
- Άπαχη πρωτεΐνη
Ο περιορισμός της ποσότητας χοληστερόλης που καταναλώνετε είναι ένα άλλο σημαντικό βήμα για τη μείωση του κινδύνου ενός άλλου αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου.
Επιλέξτε πρωτεΐνη με χαμηλά λιπαρά όπως τα γαλακτοκομικά προϊόντα με ένδειξη έως 5% λιπαρά , κοτόπουλο και γαλοπούλα , αυγά , τυριά χαμηλά σε λιπαρά κατά προτίμηση έως 18% λιπαρά και από τα πιο λιπαρά κρέατα επιλέξτε σημείο του ζώου που να είναι αρκετά άπαχο, όπως το ψαρονέφρι στο χοιρινό .
- Περιορισμός στο αλάτι
Η κατανάλωση υπερβολικού άλατος, άρα και του αντίστοιχου νατρίου μπορεί να προκαλέσει κατακράτηση νερού και την αύξηση αρτηριακής πίεσης. Περιορίστε το αλάτι χρησιμοποιώντας βότανα και καρυκεύματα για γεύση.
Περιορίστε τα επεξεργασμένα-κονσερβοποιημένα σνακ και τρόφιμα και αποφύγετε το επιπλέον αλάτι στο φαγητό. Διαβάστε τις ετικέτες των τροφίμων για την αποφυγή λήψης προϊόντων με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι ή ακόμα αν είστε λάτρης της αλμυρής γεύσης, αναζητήστε στο εμπόριο αλάτια χαμηλά σε νάτριο , αλάτι από λαχανικά ή το ροζ αλάτι που έχει χαμηλότερο νάτριο σε σχέση με το λευκό.
Συμβουλές για μια υγιεινή διατροφή μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο
Κανείς δεν έχει τις ίδιες διατροφικές ανάγκες με κάποιον άλλο. Μπορείτε να απευθυνθείτε σε έναν πιστοποιημένο διαιτολόγο για να μάθετε πώς να σχεδιάζετε και να προετοιμάζετε τα γεύματα και τα σνακ τα οποία θα ενισχύσουν την ανάρρωσή σας. Παρακάτω θα βρείτε συμβουλές που θα σας βοηθήσουν να ξεκινήσετε:
- Μην παραλείπετε το πρωινό γεύμα. Θα αισθάνεστε πιο υγιείς και λιγότερο πεινασμένοι.
- Μην βάζετε επιπρόσθετο αλάτι. Προσπαθήστε να προσθέσετε βότανα όπως κόλιανδρο και βασιλικό, ή μπαχαρικά όπως πάπρικα, τσίλι και μαύρο πιπέρι για να φάτε το φαγητό σας. Πολλά παρασκευασμένα γεύματα και σνακ περιέχουν τεράστιες ποσότητες «κρυμμένου» αλατιού, γι ‘αυτό ελέγξτε τις ετικέτες των τροφίμων.
- Τρώτε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε ίνες. Για να μειώσετε τη χοληστερόλη σας, τρώτε περισσότερα τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες, όπως τα φασόλια, τα μπιζέλια, τα καρύδια, καθώς και ολικής αλέσεως, όπως η βρώμη. Χρησιμοποιήστε αλείμματα με βάση το ελαιόλαδο και όχι το βούτυρο και δοκιμάστε να ψήνετε το φαγητό σας αντί να το τηγανίζετε. Πάντοτε αποστραγγίζετε την υπερβολική ποσότητα λαδιού ή λίπους.Κάντε αντικατάσταση. Αλλάξτε λευκά ζυμαρικά και ρύζι με ισοδύναμα ολικής αλέσεως κι έτσι θα νιώσετε πλήρεις για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Έχετε κοντά σας ένα μπολ φρούτων ή καθαρισμένα λαχανικά. Με αυτόν τον τρόπο, θα έχετε πάντα υγιεινά σνακ για να τσιμπήσετε.
- Φάτε λιπαρά αλλά τα σωστά. Όταν ακούμε λιπαρό δεν πρέπει να ξεχνάμε τα καλά λιπαρά που όχι μόνο δεν πρέπει να τα αποφεύγετε αλλά καλό θα ήταν να τα εντάξετε καθημερινά στο πρόγραμμά σας γιατί αποτελούνται από πολυακόρεστα λιπαρά, τα γνωστά σε όλους μας ωμέγα που έχουν καρδιοαγγειακή προστασία. Σε αυτά συγκαταλέγονται οι ξηροί καρποί (πάντα ανάλατοι) , τα σπόρια (λιναρόσπορος, chia, ηλίοσπορος κτλ) , το αβοκάντο , το ελαιόλαδο καθώς και τα λιπαρά ψάρια, όπως ο σολομός ή το σκουμπρί.
- Βάλτε βότανα που αγαπούν την καρδιά. Υπάρχουν βότανα που βοηθούν στην πτώση της χοληστερίνης όπως η τσουκνίδα , το πράσινο τσάι ή το τζιντζερ , στην πτώση της πίεσης, όπως η λουΐζα και στον καθαρισμό του συκωτιού που είναι το κύριο όργανο μεταβολισμού του λίπους, όπως το γαϊδουράγκαθο.
- Κρατήστε ημερολόγιο φαγητού. Ένα ημερολόγιο τροφίμων μπορεί να είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να παρακολουθείτε τι τρώτε. Μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε για να δείτε ποιες προσαρμογές πρέπει να κάνετε.
- Ξεγελάστε το μυαλό. Χρησιμοποιήστε μικρά πιάτα και μπολ για να διατηρήσετε τον έλεγχο της ποσότητας των μερίδων.
Μην ξεχνάτε ότι τα παραπάνω αποτελούν γενικούς κανόνες για μια ισορροπημένη διατροφή. Το κάθε άτομο είναι διαφορετικό και θα πρέπει να καθοδηγείται από ειδικό διατροφολόγο. Συνδυαστικά με την καλή διατροφή, δεν πρέπει να παραμελείται η εξατομικευμένη αποκατάσταση όσον αφορά τα κινητικά, γνωστικά, αντιληπτικά, συναισθηματικά προβλήματα που προκύπτουν μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο.
Μαντά Ευαγγελία
Φυσικοθεραπεύτρια PΤ, MT, Bobath (IBITA) instructor
Με τη συμβολή της
Εμμανουέλλα Φωτεινού
Βιολόγος ΜSc Κλινική Βιοχημικός