Πλατυποδία : Τι είναι και πως αντιμετωπίζεται; Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε.

Ο ανθρώπινος άκρος πόδας έχει 33 αρθρώσεις ανάμεσα σε 26 διαφορετικά οστά. Όλα αυτά περιβάλλονται από περισσότερες από 100 ανατομικές δομές όπως μυς, τένοντες και συνδέσμους.

Η ποδική καμάρα είναι ίσως ο σημαντικότερος παράγοντας στη σωστή αναδιανομή των τεράστιων δυνάμεων που ασκούνται στον άκρο πόδα σε καθημερινές δραστηριότητες όπως η βάδιση, το τρέξιμο, το άλμα ακόμα και στην απλή στάση. Η καμάρα θα πρέπει να είναι σταθεροποιητική και ταυτόχρονα ελαστική ώστε οι δυνάμεις να απορροφόνται από όλα τα ανωτέρω ανατομικά στοιχέια, με ήπιο και μη τραυματικό τρόπο.

Όταν υφίσταται πλατυποδία όλες οι δυνάμεις, από το βάρος του σώματος και την αντίδραση του εδάφους, οδηγούνται σε λάθος εμβιομηχανικά σημεία προκαλώντας αφενός επώδυνα σύνδρομα αφετέρου τη χαρακτηριστική λανθασμένη θέση του άκρου ποδός με κλίση προς τα μέσα, γνωστή και ως υπερπρηνισμό.

Είναι σημαντικό να αναφέρουμε πως δεν είναι απαραίτητο να πάσχουν και τα πόδια από τον ίδιο βαθμό πλατυποδίας. Για το λόγο αυτό πάντα αντιμετωπίζουμε τον κάθε άκρο πόδα σαν μια ξεχωριστή ανατομική οντότητα, λαμβάνοντας φυσικά υπόψιν οτι οι 2 άκροι πόδες θα πρέπει να συνεργάζονται αρμονικά στις κινήσεις και τη στάση του σώματος.

 

Πλατυποδία και Συμπτώματα

Το πιο συχνό σύμπτωμα στην πλατυποδία είναι φυσικά ο πόνος. Πολλές φορές το σώμα δημιουργεί αντισταθμιστικά μέτρα και η πλατυποδία δεν γίνεται αντιληπτή από το άτομο, καθώς τα πόδια μας γενικά περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους ”κρυμμένα” μέσα σε παπούτσια.

Ωστόσο σε κάποιο σημείο οι δομικές αντοχές των ανατομικών στοιχείων φτάνουν στο σημείο να εξαντλούνται, προκαλώντας επώδυνες καταστάσεις.

Μερικές τέτοιες είναι τα διαστρέμματα, οι τενοντίτιδες με συχνότερη την πελματιαία απονευρωσίτιδα, μυϊκοί τραυματισμοί και συνδεσμικές μικροκακώσεις. Τα συμπτώματα/τραυματισμοί μπορεί επίσης να αφορούν και πιο απομακρυσμένες αρθρώσεις όπως τα γόνατα ή ακόμα και η οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης (μέση).

Η μη φυσιολογική κατανομή δυνάμεων τις περισσότερες φορές φτάνει να μεταφράζεται σε μια έντονη πίεση σε δομές του γόνατος, προκαλώντας με τα χρόνια εκφυλισμούς και δομικές αλλαγές με πόνο και δυσλειτουργία.

Γενικότερα λοιπόν η πλατυποδία μπορεί να επηρεάσει περιοχές όπως

• αστράγαλο και αχίλλειο τένοντα
• κνήμη/γαστροκνήμιος
• γόνατο/ μηνίσκος/ χιαστοί
• ισχίο
• χαμηλές μοίρες σπονδυλικής στήλης
• λεκάνη

Ένα συχνό ”πρακτικό” σημείο – ένδειξη πλατυποδίας – είναι η έντονη ή γρήγορη φθορά στο εσωτερικό του υποδήματος όπως επίσης και η εμφάνιση κάλου στο μεγάλο δάκτυλο, το γνωστό κότσι.

Που οφείλεται η πλατυποδία;

Τα αίτια της πλατυποδίας είναι συνήθως :

• γενετικοί παράγοντες που προκαλούν κατασκευαστική απόκλιση της ποδικής καμάρας από το φυσιολογικό
• έντονα καθιστική ζωή, όπου πλέον η ποδική καμάρα γίνεται αδύναμη και δεν μπορεί να συγκρατήσει το βάρος του σώματος σε όρθια θέση και σε δραστηριότητες
• διαταραχή λειουργίας της καμάρας μετά από τραυματισμό αστραγάλου ή πτέρνας (πχ κάταγμα)
• αρθρίτιδα ή ρευματοειδή αρθρίτιδα
• τραυματισμός ή πλήρη διακοπή της συνέχειας του αχίλλειου τένοντα
• νευρολογικά προβλήματα ή μυϊκά σύνδρομα όπως εγκεφαλικό, μυϊκή δυστροφία, εγκεφαλική παράλυση, πολλαπλή σκλήρυνση κλπ

Φυσικά ένας, πολύ συχνός στις μέρες μας,  λόγος εμφάνισης πλατυποδίας είναι η παχυσαρκία και ο σακχαρώδης διαβήτης.

Ένας πιο ”φυσιολογικός” αλλά γρήγορα ανατάσιμος λόγος εμφάνισης είναι τα επιπλέον κιλά σε μια εγκυμοσύνη.

Τέλος, όπως σε όλα τα μυοσκελετικά προβλήματα, ο εκφυλισμός της πελματιαίας απονέυρωσης λόγω ηλικίας, μπορεί να προκαλέσει τη σταδιακή ”κατάρρευση” της ποδικής καμάρας με την εμφάνιση των αντίστοιχων συνοδών προβλημάτων όπως πόνος σε άκρο πόδα και γόνατο.

Στα παιδιά διάφορα σύνδρομα με αναπτυξιακές διαταραχές έχουν ως αποτέλεσμα την εμφάνιση πλατυποδίας.

Η χαμηλή ποδική καμάρα είναι αρκετά συχνή στα παιδιά, ωστόσο συνήθως δεν είναι παθολογική.

Η διαρκής, και απότομη πολλές φορές, ανάπτυξη ίσως δίνει τη εικόνα μιας κακής ποδικής καμάρας, όμως αυτό που συμβαίνει είναι απλά μια διαρκής προσαρμογή στα συνεχώς διαφορετικά δεδομένα βάρους, ύψους, ανάπτυξης ιστών κλπ.

Η παχυσαρκία στην παιδική ηλικία όμως είναι ένας σημαντικά επιβαρυντικός παράγοντας που μπορεί δυνητικά να εγκαθιδρύσει μια πλατυποδία.

Σε γενικές γραμμές η ”πλατυποδία” στα παιδιά ανατάσσεται και διορθώνεται από μόνη της μέχρι την εφηβεία, οπότε δεν χρειάζεται ο γονιός να ανησυχεί ιδιαίτερα.

Εαν όμως το παιδί έχει προβλήματα και πόνο στη βάδιση ή στις καθημερινές δραστηριότητες, είναι σωστό να υπάρξει μια υποστήριξη με κάποιο εξειδικευμένο ορθωτικό παιδικό πέλμα.

Στα νευρολογικά και αναπτυξιακά προβλήματα είναι σχεδόν επιβεβλημένο να υπάρξει διόρθωση της πλατυποδίας καθώς ίσως μια τέτοια κίνηση φανεί αρκετά βοηθητική στην πορεία ενός θεραπευτικού πλάνου αποκατάστασης.

Σε γενικές γραμμές υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι για να προβληματιστείτε σχετικά με τα πέλματα των παιδιών σας.